Sự kiện Binh biến Canh Tuất - Cuộc nổi dậy quân sự bất ngờ và tác động của nó đến chính trị Xiêm (1856)

Sự kiện Binh biến Canh Tuất - Cuộc nổi dậy quân sự bất ngờ và tác động của nó đến chính trị Xiêm (1856)

Sự kiện Binh biến Canh Tuất là một cuộc đảo chính quân sự diễn ra vào ngày 29 tháng 9 năm 1856, tại Bangkok, Xiêm. Nổi tiếng với tính chất đột ngột và bạo lực của nó, sự kiện này đã lật đổ triều đại của Vua Mongkut (Rama IV) và đặt vua Anandra Manitit lên ngôi (Rama VI). Binh biến Canh Tuất là một điểm ngoặt quan trọng trong lịch sử Xiêm thế kỷ XIX, với những hệ quả sâu xa đối với chính trị, xã hội và quân sự của quốc gia này.

Nguyên nhân dẫn đến Binh biến Canh Tuứt

Sự kiện Binh biến Canh Tuất không phải là một hiện tượng đơn lẻ mà là kết quả của sự tích tụ nhiều bất mãn trong lòng tầng lớp quan lại và quân đội Xiêm. Những yếu tố chính góp phần gây ra cuộc binh biến này bao gồm:

  • Sự bất bình về chính sách quân sự: Vua Mongkut đã áp dụng các cải cách quân sự nhằm hiện đại hóa quân đội Xiêm, nhưng những thay đổi này đã gặp phải sự phản đối từ một số quan chức và binh lính bảo thủ. Họ lo sợ rằng những thay đổi sẽ làm suy yếu quyền lực của họ và đe dọa đến trật tự xã hội truyền thống.

  • Sự bất mãn về chính sách kinh tế: Vua Mongkut cũng đã thực hiện những cải cách kinh tế nhằm thúc đẩy sự phát triển của Xiêm, bao gồm việc mở cửa thị trường cho các nước phương Tây và khuyến khích đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, những thay đổi này cũng đã tạo ra khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, dẫn đến sự bất mãn trong số những người nghèo khổ và tầng lớp lao động.

  • Sự tranh giành quyền lực: Cuộc binh biến cũng là kết quả của cuộc tranh giành quyền lực giữa các phe phái khác nhau trong triều đình Xiêm. Một số quan lại và tướng lĩnh đã lợi dụng cơ hội để lật đổ Vua Mongkut và lên nắm quyền.

Diễn biến của Binh biến Canh Tuất

Vào ngày 29 tháng 9 năm 1856, một nhóm quân nổi dậy do hoàng tử Prachuab-borirak lãnh đạo đã tấn công cung điện hoàng gia tại Bangkok. Quân đội của hoàng tử đã nhanh chóng chiếm được cung điện và bắt giữ Vua Mongkut. Vua Anandra Manitit, người được xem là ứng cử viên phù hợp cho ngai vàng, đã được đưa lên làm vua.

Hệ quả của Binh biến Canh Tuất

Binh biến Canh Tuất có những hệ quả sâu xa và lâu dài đối với Xiêm:

  • Sự thay đổi triều đại: Sự kiện này đã chấm dứt triều đại của Vua Mongkut (Rama IV) và đưa Vua Anandra Manitit lên ngôi (Rama VI). Đây là một sự chuyển giao quyền lực bất ngờ và bạo lực, tạo ra những bất ổn chính trị trong một thời gian dài.

  • Sự suy yếu của chế độ quân chủ: Binh biến Canh Tuất đã làm suy yếu uy tín của chế độ quân chủ Xiêm. Nó cho thấy rằng vua không phải là người nắm quyền tuyệt đối và có thể bị thách thức bởi những lực lượng khác.

  • Sự gia tăng ảnh hưởng của tầng lớp quan lại: Sự kiện này cũng đã dẫn đến sự gia tăng ảnh hưởng của tầng lớp quan lại, những người đã nắm giữ quyền lực sau cuộc binh biến.

  • Sự trì hoãn cải cách: Binh biến Canh Tuất đã làm trì hoãn quá trình hiện đại hóa Xiêm. Những cải cách của Vua Mongkut đã bị hủy bỏ hoặc bị tạm dừng, và Xiêm tiếp tục theo đuổi con đường phát triển truyền thống.

Bảng tóm tắt về các yếu tố dẫn đến Binh biến Canh Tuất:

Yếu tố Mô tả
Chính sách quân sự Cải cách quân đội hiện đại hóa bị phản đối bởi tầng lớp quân đội bảo thủ
Chính sách kinh tế Chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn
Tranh giành quyền lực Cuộc đấu đá giữa các phe phái trong triều đình

Binh biến Canh Tuất là một sự kiện lịch sử quan trọng đã thay đổi cục diện chính trị Xiêm vào thế kỷ XIX. Sự kiện này cho thấy sự phức tạp và bất ổn của xã hội Xiêm thời kỳ đó, cũng như những thách thức mà đất nước này phải đối mặt trong quá trình hiện đại hóa. Binh biến Canh Tuất là một lời nhắc nhở về những hệ quả không lường trước được của các cuộc cách mạng và biến động chính trị.

Sự kết thúc bất ngờ của một triều đại:

Vua Mongkut, người được biết đến với biệt danh Rama IV và thường được tôn vinh với vai trò là “vị vua hiện đại hóa Xiêm”, đã bị loại bỏ khỏi ngai vàng một cách đột ngột. Ngay cả trong bối cảnh biến động chính trị của thời kỳ đó, sự kiện này vẫn khiến nhiều người sửng sốt.

Binh biến Canh Tuất đã tạo ra một khoảng trống quyền lực, và những hệ quả của nó sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến Xiêm trong nhiều thập kỷ sau đó. Nó là một minh chứng cho sức mạnh của những bất mãn ngầm, và cách mà chúng có thể bùng phát thành một cuộc cách mạng đầy bạo lực.